Anh Tùng - 14/12/2021
Chúng ta ở thời kỳ mà công nghệ chiếu sáng LED đang hoàn thiện và phát triển với tốc độ rất cao. Với thành công trong việc tìm ra bí quyết công nghệ chế tạo LED blue, bước quyết định cho việc chế tạo các LED trắng siêu sáng, ba nhà khoa học Nhật Bản Isamu Akasaki, Hiroshi Amano và Shuji Nakamura đoạt giải Nobel vật lý năm 2014, kỹ thuật chiếu sáng LED đã chuyển sang giai đoạn mới, tỏ rõ ưu thế tuyệt đối so với chiếu sáng bằng công nghệ phóng điện chất khí.
Để đánh giá chất lượng của một hệ thống chiếu sáng người ta thường dùng ba chỉ tiêu:
Chiếu sáng thông minh SmartLinghting đem lại cuộc sống hiện đại và tiễn nghi hơn
• Hiệu suất năng lượng: Tính bằng đơn vị quang thông (lumen) trên một đơn vị công suất tính bằng Oát. Các LED thương mại thường có hiệu suất năng lượng khoảng 100 lm/W, gấp đôi so với các đèn huỳnh quang, các LED trong phòng thí nghiệm có thể đạt tới 300 lm/W.
• Chỉ số thể hiện màu CRI: (Color Rendering Index) phản ánh mức độ trung thực về màu của nguồn sáng so với ánh sáng tự nhiên. Ánh sáng tự nhiên có CRI = 100, các LED trắng siêu sáng có CRI = 80 - 90, so với các đèn huỳnh quang có CRI = 60 -70.
• Tuổi thọ: Tính theo giờ là thời gian đèn còn hoạt động mà quang thông vẫn duy trì khoảng 80%. Với LED tuổi thọ có thể lên tới 50.000 giờ, đây là lợi thế quan trọng của LED, trong khi đó các đèn huỳnh quang có tuổi thọ chỉ khoảng 10.000 giờ.
Ngoài ra, LED còn có những ưu điểm khác: Cho phép thay đổi (dimming) từ 0-100% quang thông, đổi màu, dải điện áp làm việc rất rộng, khởi động tức thời, độ bền cơ cao vì không có thủy tinh, không chứa thủy ngân, không phát tia tử ngoại...
Tóm lại so với chiếu sáng bằng đèn phóng điện chất khí hiện nay, hệ thống chiếu sáng LED có chất lượng ánh sáng tuyệt hảo, cho phép tiết kiệm điện 50%, tuổi thọ tăng 4 lần. Rào cản duy nhất mà các LED gặp phải là giá thành còn cao, gấp 4-5 lần so với các đèn phóng điện chất khí. Tuy nhiên theo thời gian giá thành LED sẽ giảm nhanh.
Hình 1 cho thấy xu thế phát triển của về thị trường LED so với các nguồn sáng khác về số lượng và giá trị. Tới năm 2020 LED sẽ chiếm 46% thị trường về số lượng và 78% về giá trị so với các loại nguồn sáng khác.
CHIẾU SÁNG THÔNG MINH (Smart Lighting)
Chiếu sáng sử dụng công nghệ điều khiển tác động vào nguồn sáng nhằm đạt hai mục tiêu:
• Nâng cao chất lượng chiếu sáng, làm thay đổi các chỉ tiêu ánh sáng của môi trường được chiếu sáng về độ rọi, độ chói, CRI và thẩm mỹ.
• Tiết kiệm điện năng cho chiếu sáng.
Thị trường Smart lighting theo nghĩa rộng bao gồm:
• Các loại bộ đèn (LED, FL, CFL, HID).
• Các linh kiện điều khiển (bộ cảm biến, rơle, cơ cấu chấp hành, máy phát, máy thu...).
• Kỹ thuật truyền thông có dây và không dây.
Việc tích hợp phần cứng và xây dựng phần mềm điều khiển các dự án chiếu sáng công nghiệp, thương mại, cơ quan công quyền, công trình công cộng, nhà ở…được chú trọng
Theo Báo cáo nghiên cứu xu hướng và phân tích thị trường Smart Lighting đạt 14 tỷ USD năm 2014, tăng trưởng với tốc độ 15,9% và sẽ đạt tới 56,05 tỷ USD vào năm 2020. Trung quốc đã thúc đẩy sự phát triển chiếu sáng thông minh với 3000 công ty chế tạo sản phẩm LED, chiếm từ 20-30% doanh số của tòa nhà thông minh là 16 tỷ USD.
Công nghệ điều khiển không dây chiếu sáng tòa nhà 2013-2020 cho thấy Hệ thống điều khiển chiếu sáng không dây cho tòa nhà phát triển rất nhanh đạt 2 tỷ EUR năm 2010 lên 4 tỷ EUR năm 2016 và sẽ đạt tới 7 tỷ UER năm 2020.
Hình ảnh công nghệ chiếu sáng thông minh đường phố
Chiếu sáng thông minh tòa nhà
Trong khoảng 5 năm gần đây Công ty cổ phần Bóng đèn và Phích nước Rạng Đông đã nhận thức được xu thế phát triển của LED. Để làm cơ sở cho việc chế tạo các sản phẩm LED made in Vietnam, công ty mạnh dạn đầu tư xây dựng Trung tâm R&D nhằm nghiên cứu, phát triển sản phẩm, xây dựng quy trình công nghệ chế tạo sản phẩm, từng bước nội điạ hóa nhiều linh kiện và sản phẩm LED.
Nhận thức được vai trò quan trọng của Kỹ thuật điều khiển và Tự động hóa trong việc nâng cao giá trị gia tăng của các sản phẩm chiếu sáng, trong thời gian vừa qua Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Chiếu sáng của Công ty cổ phần Bóng đèn và Phích nước Rạng đông đã xây dựng Bộ môn Chiếu sáng thông minh, tập hợp một số chuyên gia từ Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam, nhằm nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và sẵn sàng cung cấp cho thị trường một số sản phẩm chiếu sáng thông minh như sau:
• Tích hợp và thử nghiệm thành công điều khiển LED ốp trần, LED downlight bằng cảm biến hồng ngoại và cảm biến RF. Tuy nhiên, đánh giá về quan hệ chất lượng và giá thành sản phẩm chúng tôi đã lựa chọn cảm biến công nghệ RF 5,86 GHz. Đã đưa ra thị trường lô sản phẩm dùng cho chiếu sáng hành lang, ban công có tích hợp cảm biến này, cho phép tự động bật tắt đèn khi có đối tượng vào vùng phủ sóng.
• Tích hợp và thử nghiệm thành công và đưa ra thị trường bộ điều khiển panel LED, LED downlight cho phép bật tắt, dimming, đổi màu từ xa bằng công nghệ RF.
• Thiết kế, tích hợp phần cứng và lập trình phần mềm bộ điều khiển trên smartphone bằng công nghệ không dây nhằm mục đích điều khiển chiếu sáng hội trường, phòng trưng bày sản phẩm, bộ điều khiển tòa nhà có nhiều kịch bản chiếu sáng theo yêu cầu của khách hàng.
• Thiết kế chế tạo tủ điều khiển đèn đường công nghệ LED, cho phép tự động bật tắt đèn theo lịch vận hành đèn đường và dimming vào giờ đêm khuya để tiết kiệm điện.
Các sản phẩm trên đã được thử nghiệm đảm bảo chất lượng và độ tin cậy theo quy chuẩn.
Mặc dù thị trường smart lighting trong nước hiện nay còn nhỏ lẻ và khó đánh giá nhưng tiềm năng phát triển rất lớn vì smart lighting sẽ phát triển mạnh mẽ cùng với sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
VIẾT BÌNH LUẬN CỦA BẠN: